14 Ağustos 2012 Salı

Yalan Haber ve Doğru Haber Arasındaki 50 Temel Fark


Milliyet gazetesi haberine göre, her dört AIDS hastasından sadece biri kadın! Nedeni ise 'kadınların baskın olan X kromozomundan iki tane taşımasıdır'.
AIDS'e sebep olan HIV virüsüne neredeyse aşı geliştirildi, virütik yolla bulaşan bir bağışıklık sistemi hastalığı olduğuna dair sağır sultan'ın bile önemli AR-GE çalışmaları mevcut, Milliyet hala AIDS'i genetik bir hastalık zannediyor.
Virütik yolla bulaşan AIDS'in anneden çocuğuna geçmesi mümkün olsa da, bu kalıtımsal yollarla gerçekleşmez. Kaldı ki, haber doğru bile olsaydı, 'kadınların baskın olan X kromozomu' diye bir kavram olmadığını vurgulamamız gerekirdi. X kromozomunda bulunan ve baskın özelliği bulunan bir genden bahsedebiliriz, ancak kromozomlar tek başlarına baskın veya çekinik olamazlar.
Toparlayalım: Tahminen, haberin alındığı yabancı kaynak, ingilizcede 'sex-linked recessive' olarak sınıflandırılan genetik hastalıkların, kadınlarda iki adet X kromozomu, erkeklerde ise tek bir X kromozomu olduğu için erkeklerde görülme oranının daha yüksek olduğundan bahsediyor. Bunu okuyan acar muhabir, 'sex-linked' konseptini, 'cinsel yolla bulaşan' olarak değiştiriyor, hızını alamayıp AIDS'e çeviriyor.
O gazete binasında o gün neler yaşanmış olabileceğine, akılların nasıl tutulduğuna dair daha iyi bir teorimiz şu anda yok...



7 Ağustos 2012 Salı

Bilim bunun neresinde?



NTVMSNBC, bilim haberleri sayfasında, ancak tavuklar aleminde bir gazetenin 3. sayfa haberi olabilecek bir metin yayınlıyor.
Bütün haber metni şundan ibaret:
‘Bir tavuk, yumurtlamak yerine yavrusunu doğurdu.
Söz konusu tavuk yumurtlayıp daha sonra kuluçkaya yatmak yerine 21 gün boyunca yumurtasını içinde tuttu.
Civciv yumurtasından tavuğun içindeyken çıktı’

Öncelikle, atılan başlıkla çelişki var. ‘Yumurta tavuktan çıkmış’ yanlış, basbayağı başından beri yumurta tavuktan çıkamamış işte. Bu haberin tek albenisi yumurta-tavuk paradoksuna atfen yapılan afacan bir kelime oyunu olduğuna göre, en azından bunun doğru olmasını beklemek hakkımız değil mi?
Belli ki ‘’söz konusu tavuğun’’ yaşadığı trajedi Sri Lanka’da halk için oldukça büyük eğlence olmuş, NTVMSNBC bu anektodu bizlerle paylaşmak istemiş. Peki sevgili NTVMSNBC, bilim sayfası gerçekten doğru mecra mı? Bilim bunun neresinde?